Τα Βασικά Αμινοξέα Διακλαδισμένης Αλύσου- BCAA's.

 Τα αμινοξέα είναι μικρές μονάδες που συνθέτουν πρωτεΐνες. Οι πρωτεΐνες έχουν τεράστια σημασία στον οργανισμό, όπως άλλωστε δείχνει και το όνοµα τους που προέρχεται από την Ελληνική ρίζα "πρωτεύω". Αποτελούν τα δομικά συστατικά των περισσότερων ιστών του σώματος, συμμετέχουν στο μηχανισμό της μυϊκής συστολής, στη σύνθεση ορμονών, στους ενζυμικούς μηχανισμούς, αποτελούν είτε τα δομικά συστατικά της μεμβράνης του κυττάρου, είτε συνεργού σε κάποια συγκεκριμένη λειτουργία όπως η δημιουργία άλλων πρωτεϊνικών συνθέσεων, στις αντιδράσεις απελευθέρωσης ενέργειας και σε πολλές άλλες βιολογικές λειτουργίες.

 Διάφορα αμινοξέα συνδέονται μεταξύ τους σε διαφορετικές αλληλουχίες. Μια  ακολουθία όμοιων πραγμάτων δηλαδή. Ένας σύνδεσμος ανάμεσα στο τι προηγείται με ό,τι έπεται, για να σχηματίσουν διαφορετικές πρωτεΐνες. 

 Καθημερινά μέσω της διατροφής λαμβάνουμε πλήθος αμινοξέων. Κάποια μπορεί να τα συνθέσει ο οργανισμός μας, ενώ κάποια που δε μπορεί να συνθέσει είναι αναγκαία η λήψη τους για την σύνθεση των υπολοίπων. Εκτός από το ότι είναι τα δομικά στοιχεία των πρωτεϊνών, τα αμινοξέα διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην ενεργότητα των ενζύμων και τη σύνθεση των μορίων στο σώμα.

 Τα αμινοξέα διακλαδισμένης αλυσίδας (Branched Chain Amino Acid) αποτελούνται από τρία "απαραίτητα" αμινοξέα: 1)λευκίνη, 2)ισολευκίνη και 3)βαλίνη.

 Ονομάζονται αμινοξέα διακλαδισμένης αλυσίδας επειδή έχουν πλευρικές αλυσίδες που «ξεχωρίζουν».

 Τα BCAAs  είναι μέρος των "απαραίτητων" αμινοξέων επειδή το σώμα δεν μπορεί να τα συνθέσει από μόνο του, γι 'αυτό πρέπει να καταναλώνονται μέσα από τα τρόφιμα. Παρόλο που μπορείτε να πάρετε αρκετά από αυτά τα αμινοξέα εάν τρώτε επαρκείς μερίδες πρωτεϊνικών τροφών, όπως αυγά - γάλα και γαλακτοκομικά γενικά -  θαλασσινά (τόνο,σολομό,χταπόδι,γαύρο,σαρδέλες) - μοσχαρίσιο και χοιρινό κρέας - στήθος γαλοπούλας και κοτόπουλο - ο αρακάς βρίσκεται στην κορυφή των λαχανικών και πλήθος ξηρών καρπών.

Συγκεκριμένα όμως, πηγές τροφίμων με υψηλή περιεκτικότητα σε  BCAA:
Λευκίνη: πρωτεΐνη ορού γάλακτος ή καζεΐνης, αυγά, σόγια, γάλα, τυρί.

Ισολευκίνη: κρέας, πουλερικά, ψάρια, πρωτεΐνες ορού γάλακτος ή καζεΐνης, αυγά, σόγια, τυρί cottage, γάλα, κάσιους.

Βαλίνη: πρωτεΐνη ορού γάλακτος ή καζεΐνη, ασπράδι αυγού, σόγια, τυρί, γάλα, τυρί cottage.

 Η απόκτηση τους όμως από ένα ρόφημα με απομονωμένα BCAA's έχει το  πλεονέκτημα να ενεργούν άμεσα, παρακάμπτοντας το συκώτι και το έντερο στη διαδικασία και μπαίνουν κατευθείαν στην κυκλοφορία του αίματος. Όταν τα περισσότερα αμινοξέα απορροφούνται από το έντερο και μεταφέρονται κατευθείαν στο συκώτι, το συκώτι αποφασίζει έπειτα τι πρέπει να κάνει μαζί τους πριν τα στείλει στο υπόλοιπο σώμα. Εάν το σώμα χρειάζεται περισσότερη ενέργεια, το συκώτι θα τα μετατρέψει για τα καύσιμα παρά για να επισκευάσει και να δημιουργήσει μύες και άλλους ιστούς. Τα BCAAs τείνουν να έχουν άμεση πρόσβαση στους ιστούς των μυών. Οι μυϊκές ίνες

Μυϊκή ίνα

παίρνουν στη συνέχεια την απόφαση για το τι πρέπει να κάνουν με αυτή την αλυσίδα αμινοξέων βάση των αναγκών τους. Μία από αυτές τις ανάγκες θα μπορούσε να είναι η επισκευή και δημιουργία μυϊκού ιστού, το οποίο είναι καλό όταν βρισκόμαστε στη διαδικασία έντονης προπόνησης. 

 Η κατανάλωση ροφήματος με Αμινοξέα Βασικής Διακλαδισμένης Αλύσου κατά τη διάρκεια των ασκήσεων μπορεί να 'αποτρέψει' τη μείωση των επιπέδων αυτών των αμινοξέων. Αυτό βοηθά στην καθυστέρηση της κόπωσης και στη βελτίωση τόσο της ψυχικής όσο και της σωματικής απόδοσης. Μπορεί επίσης να μειώσει την κόπωση και να αυξήσει τη χρήση λίπους κατά τη διάρκεια της άσκησης σε μια κατάσταση που δεν έχει γλυκογόνο, το καύσιμο των μυών από τους υδατάνθρακες. Οπότε εάν ακολουθείτε δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες με έλλειμμα θερμίδων λόγο νηστείας, η συμπλήρωση με BCAA στο πρόγραμμα της προπόνησης σας θα μπορούσε να κάνει μεγάλη διαφορά κατα την διάρκεια των ασκήσεων.

Αύξηση ενέργειας και καθυστέρηση κόπωσης.

 Όσον αφορά τη σύνθεση πρωτεϊνών, η λευκίνη είναι μακράν το πιο πολύτιμο από τα τρία BCAA για την τόνωση της μυϊκής ανάπτυξης. Η λευκίνη ενεργοποιεί μια πολύπλοκη διαδικασία, η οποία αυξάνει την πρωτεϊνική σύνθεση και επομένως την ανάπτυξη των μυϊκών ιστών.

 Κατά τη διάρκεια της άσκησης, τα τρία βασικά αμινοξέα διασπώνται και χρησιμοποιούνται ως πηγή ενέργειας. Η μείωση των επιπέδων οδηγεί σε αύξηση σεροτονίνης στον εγκέφαλο, η οποία κατά κάποιο βαθμό συμβάλλει στην κόπωση λόγο μυϊκού στρες. Στο σημείο αυτό η βαλίνη παίζει βασικό ρόλο στην παροχή ενέργειας. Διότι, κατά τη διάρκεια της άσκησης ένα άλλο αμινοξύ, η τρυπτοφάνη, η οποία είναι νευροδιαβιβαστής, μαζί με άφθονες ποσότητες μαγνήσιο, βιταμίνης Β και C απορροφώνται από τον εγκέφαλο για να δημιουργήσει σεροτονίνη. Η βαλίνη, ωστόσο, ανταγωνίζεται την τρυπτοφάνη για την είσοδο στον εγκέφαλο και τυπικά υπερισχύει. Το αποτέλεσμα είναι λιγότερο τρυπτοφάνη, άρα μειώνονται τα επίπεδα σεροτονίνης, άρα δεν αντιλαμβάνεται μυϊκό στρες και εν συνεχεία επιτρέπει στους μύες να συστέλλονται με περισσότερη δύναμη για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Ακριβώς εδώ επιβάλλεται από μέρος σας να "ακούτε" το σώμα σας ως που μπορεί να αντέξει, προτού μετατραπούν οι προπονήσεις σας από επιτυχία σε τραυματισμούς... λόγο εξάντλησις απαραίτητων στοιχείων (μαγνήσιο,ασβέστιο,σίδηρο,βιταμίνηΒ6,βιταμίνηC) που βοηθούν στην σύνθεση άλλων σημαντικότερων.

 Όσο πιο έντονη και μεγαλύτερη σε χρόνο είναι η προπόνηση, τόσο περισσότερα BCAA's θα χρησιμοποιούνται για ενέργεια. Η συμπλήρωση με αυτά σημαίνει ότι θα ανεβάζεται το επίπεδο αντοχής σας γεγονός που είναι κρίσιμο για την βελτίωση και σύνθεση της σωματικής διάπλασης. Φυσικά έτσι έχετε μια επιβραβεύση για τα κατορθώματα σας στο τέλος της ημέρας βλέποντας τα αποτελέσματα των προσπαθειών.

 Μια έξτρα δόση διακλαδισμένης αλυσίδας αμινοξέων σε ένα αθλητικό ρόφημα, μπορεί να βοηθήσει να διατηρήστε σε αναβολικό ρυθμό επειδή μαζί με τους υδατάνθρακες του ροφήματος θα μεταφερθούν από την ινσουλίνη απευθείας στους μυϊκούς ιστούς και θα σας δώσει την ενέργεια που χρειάζεστε για να τροφοδοτήσετε την προπόνησή σας.

 Βοηθούν επίσης στη μείωση της καταστροφής των μυών (καταβολισμός) και στην επιτάχυνση της αποκατάστασης τους μετά την άσκηση. Επιπλέον σας βοηθούν να διατηρήσετε τον άπαχο μυϊκό ιστό.

 Λαμβάνονται επίσης και ως προ-εξασκητικό συμπλήρωμα για να ξεπεράσετε τα επίπεδα απαραίτητων αμινοξέων ώστε να σας δώσουν την ώθηση που χρειάζεστε.

Άλλες χρήσεις των Βασικών Αμινοξέων Διακλαδισμένης Αλύσου.

 Τα αμινοξέα διακλαδισμένης αλυσίδας χρησιμοποιούνται επίσης για να βοηθήσουν στην επιβράδυνση της μυϊκής σπατάλης σε άτομα που περιορίζονται στο κρεβάτι.

 Μερικοί άνθρωποι χρησιμοποιούν αμινοξέα διακλαδισμένης αλυσίδας για να αποτρέψουν την κόπωση και να βελτιώσουν τη συγκέντρωση. 

 Οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης χορηγούν διακλαδισμένης αλυσίδας αμινοξέα για αιφνίδιο πρήξιμο του εγκεφάλου λόγω ηπατικής νόσου (οξεία ηπατική εγκεφαλοπάθεια) και επίσης όταν το σώμα έχει υποστεί ακραίο στρες, π.χ. μετά από κάκωση, σοβαρό τραυματισμό ή εκτεταμένη μόλυνση.

Μελέτη-Σύνταξη-Άρθρα: Χρήστος Καραϊσκάκης

     Σύμβουλος Εναλλακτικής-Αθλητικής Διατροφής.

Πηγή: Βιβλιογραφία PhD. Modern nutrition in health and disease.

ΑΥ