Τι εννοούμε με τον όρο Συμπληρώματα Διατροφής

Συμπληρώματα Διατροφής.

 Καταρχήν συνειδητοποιούμε μόνο διαβάζοντας τον όρο πως πρόκειται για κάτι που συμπληρώνει την διατροφή μας. Τί είναι όμως αυτό το κάτι που περιέχουν αυτά τα σκευάσματα; Σίγουρα δεν είναι «χημικά» έτσι όπως τα εννοεί η πληθώρα των συνανθρώπων μας. 

-ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΣΥΝΘΕΤΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ 

-ΕΙΝΑΙ ΣΥΜΠΥΚΝΩΜΈΝΕΣ ΠΗΓΈΣ ΘΡΕΠΤΙΚΏΝ ΣΥΣΤΑΤΙΚΏΝ ΜΕ ΘΡΕΠΤΙΚΈΣ Ή ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΈΣ ΕΠΙΔΡΆΣΕΙΣ.

 Πριν 1990 όλα τα συμπληρώματα διατροφής ρυθμίζονταν από τον FDA (Αρχή Τροφίμων και Φαρμάκων) και σε αυτά περιλαμβάνονταν μόνο τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά όπως βιταμίνες, ανόργανα Άλατα/ιχνοστοιχεία πχ. (Σίδηρο,Ασβέστιο,Μαγνήσιο,Φώσφορο) και πρωτεΐνες.

 Το 1990, ο NLEA (Nutrition Labeling & Education) επισήμανσης & εκπαίδευσης της διατροφής επέκτεινε με νόμους την κατηγορία και πλέον περιλάμβανε «βότανα ή παρόμοιες θρεπτικές ουσίες»

 Τα ανόργανα συστατικά των τροφίμων δεν προσφέρουν στον οργανισμό ενέργεια, αλλά είναι απαραίτητα σε πολύ μικρές ποσότητες, για τη σωστή λειτουργία του.

Άλλα ιχνοστοιχεία απαραίτητα για τον άνθρωπο είναι το κοβάλτιο, το μολυβδαίνιο, το αργίλιο, ο ψευδάργυρος, χρώμιο, χαλκός, θείο. 

Οι ανάγκες μας σ' αυτά τα ιχνοστοιχεία είναι μικρές και έτσι είναι πολύ δύσκολο να λείψουν από τη διατροφή μας.

 Το 1994, ψηφίστηκε ένας νόμος που άλλαξε δραστικά τον ορισμό του διαιτητικού συμπληρώματος και επέκτεινε την κατηγορία των συμπληρωμάτων διατροφής ώστε να περιλαμβάνουν ουσίες όπως: 
ιχθυέλαια, ένζυμα, αμινοξέα, μεμονωμένα ή συνδυασμό αυτών των συστατικών, για χρήση από τον άνθρωπο ώστε να συμπληρώνουν τη διατροφή αυξάνοντας την συνολική ημερήσια πρόσληψη.

Οι Οδηγίες  

1) Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου :

 Είναι τρόφιμα που σκοπό έχουν τη συμπλήρωση της συνήθης δίαιτας, τα οποία αποτελούν συμπυκνωμένες πηγές θρεπτικών συστατικών με θρεπτικές ή φυσιολογικές επιδράσεις, μεμονωμένων ή σε συνδυασμό. 

2) Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (Ε.Ο.Φ)

 Ως διατροφικό συμπλήρωμα θεωρείται ένα σκεύασμα µε βιταμίνες, όταν κάθε µια από αυτές δεν περιέχεται στο προϊόν αυτό σε ποσότητες μεγαλύτερες από το 150% της ημερήσιας συνιστώμενης πρόσληψης.

Άρθρο 1 της ΦΕΚ 395Β΄/2004

Στην περίπτωση που ξεπερνά το τετραπλάσιο για τις «υδατοδιαλυτές» και το διπλάσιο για τις «λιποδιαλυτές» βιταμίνες από την ημερήσια ποσότητα που συστήνει ο Ε.Ο.Φ., τότε το προϊόν αυτό χαρακτηρίζεται ως «φάρμακο».  (Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων, 2004). 

Ο τρόπος παραγωγής των συμπληρωμάτων διατροφής.

 Η ''χημική επεξεργασία'' συστατικών δεν σημαίνει ότι προστίθενται άλλες συνθετικές ουσίες(στεροειδή,ορμόνες). Σημαίνει αρχικά ανάλυση της χημικής υπόστασης του στη φύση, όπως παράδειγμα "πόσα ηλεκτρόνια απαρτίζουν ένα άτομο" και έπειτα έχουμε χημική άποψη για τον τρόπο απομόνωσης. 

 Τι εννοούμε χημική άποψη; Εννοούμε την σύσταση τους και την κατηγοριοποίηση τους. Πού ανήκουν στον περιοδικό πίνακα των Χημικών (Συστατικών) Στοιχείων;

Είναι στερεά; υγρά; μέταλλα; πτητικά; όξινα;

 Έννοια της χημικής ανάλυσης είναι τρόπος αναπαράστασης της αναλογίας των ατόμων και κάποιων επιπλέον πληροφοριών για τη μοριακή δομή μιας ουσίας και προσδιορίζεται από μια χημική ένωση. Χημικές ενώσεις είναι τα υλικά σώματα που τα μόρια τους αποτελούνται από άτομα διαφορετικού είδους. Οι χημικές ενώσεις συμβολίζονται με τον συνδυασμό τον γραμμάτων των ατόμων που αποτελούν το μόριο τους και έναν αριθμό που δείχνει πόσα άτομα αποτελούν το μόριο τους π.χ ο τύπος της βιταμίνης Β6.

Σύντομη αναδρομή.

Bayer AG χημική και φαρμακευτική εταιρία που 

ιδρύθηκε στη Γερμανία το 1863 με έδρα στο 

Λεβερκούζεν. Το σημαντικότερο προϊόν της Bayer 

αρχικά ήταν το Aκετυλοσαλικυλικό οξύ, 

απομονώθηκε πρωταρχικά από τον Γάλλο Χημικό 

Charles Frederic  Gerhardt το 1853 η τροποποίηση 

του Σαλικυλικού Οξέος απομονώθηκε από την Ιτιά (γνώσεις του 

Διοσκουρίδη& Ιπποκράτη). Μέχρι το 1899 η Ασπιρίνη έγινε το διεθνώς 

γνωστότερο προϊόν από Aκετυλοσαλικυλικό Oξύ.

Το 1854 ο Peter Möller ίδρυσε το 1° εργοστάσιο παραγωγής ''Μουρουνέλαιου".

 Ευρήματα σε διάφορες περιοχές, δείχνουν ότι η χρήση τονωτικών όχι μόνο επιτρεπόταν αλλά και επιτηρούταν από ''ειδικό''. Αναφέρεται ότι στην αρχαία Μαγνησία έφτιαχναν φίλτρα με βασικό συστατικό το φυτό μανδραγόρα, που εξασφάλιζε υψηλές επιδόσεις στους αθλητές. Επιπλέον, αναφέρεται πως οι αθλητές κατανάλωναν κρέας η ζωμό αίματος ώστε να αυξήσουν την φυσική τους δύναμη. 

 Τον 3ο π.Χ. αιώνα, οι αθλητές χρησιμοποιούσαν μανιτάρια για να αυξήσουν την απόδοσή τους κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων. Σε αρχαία κείμενα αναφέρεται ότι μάγειρες ετοίμαζαν ψωμί με αναλγητικές ιδιότητες. 

 Τον 1ο αιώνα μ.Χ., αναφέρεται ότι οι Έλληνες δρομείς έπιναν ένα αφέψημα από διάφορα βότανα για να αυξήσουν τη δύναμή τους και την απόδοσή τους σε αθλήματα μεγάλης διάρκειας. 

 Φυτά με μεγαλύτερη περιεκτικότητα αυτών των συστατικών ονομάστηκαν «βότανα» χαρακτηρίζοντας την δυναμική τους από τις πολύ έντονες γεύσεις και μυρωδιές όπου σου δίνουν να καταλάβεις ότι δεν είναι ένα απλό λαχανικό.

 Παραδείγματα άπειρα από τον κήπο του Θεού. Από την Ρίγανη, Τσάι, Λαχανικά, τα σταυρανθή λαχανικά (Μαρούλια,Κουνουπίδι,Ρεπάνι,Μπρόκολο)κάποιες ρίζες  όπως Μανδραγόρας, Πιπερόριζα, Τζίνσενγκ, το Μάκα επίσης τα Μανιτάρια,  η Πιπεριά, Τσουκνίδα, Αλόη, Ασβαγκάντα, Ραντιόλα, Καννέλα, Κακάο, Καφές.

 Πάνω από 4 χιλιάδες χρόνια πριν, στους αρχαίους λαούς ήταν γνωστό ότι ο πολτός από κάποια φυτά που αναμιγνύοντας τα μεταξύ τους δημιουργούταν ένα 

«φίλτρο/ίαμα» όπως το ονόμαζαν τότε, ώστε να γιατρευτούν τραύματα- ασθένειες που περνούσε ο καταβεβλημένος ανθρώπινος οργανισμός.

 Τα οποία βέβαια ήταν όλα καταγεγραμμένα και αρχειοθετημένα στη Μέγα Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας.

Η ελλιπή ενημέρωση του πλήθους.

Είναι άδικο να στιγματίζεται ένας ολόκληρος κλάδος λόγω κακής ενημέρωσης. ''Δεν είναι χημικός ο τρόπος παραγωγής των συμπληρωμάτων διατροφής. Παρασκευάζονται στο εργαστήριο, αλλά παράγονται από φυσικές πηγές.

Παράδειγμα η πρωτεΐνη ορού γάλακτος και τα Ω3. Απομονώνεται το θρεπτικό συστατικό στο εργαστήριο και ελέγχεται από τους απαραίτητους οργανισμούς γνωρίζοντας την φυσική πηγή" 

Βασίλης Παπαμίκος, Νοσοκομειακός Διαιτολόγος 

Γιώργος Τσάμης, Καθηγητής Φυσικής Αγωγής 

Δημοσθένης Β.Παναγιωτάκος,Καθηγητής Επιδιμιολογίας της Διατροφής

Οργανισμοί ελέγχου και πιστοποίησης ορθής πρακτικής παραγωγής και ποιότητας.

 

 
 

Μελέτη-Σύνταξη άρθρου: Χρήστος Καραϊσκάκης 
 Σύμβουλος Εναλλακτικής Αθλητικής Διατροφής.